شنوایی سنجی کودکان : یکی از بزرگترین تفاوتهایی که انسانهای بالغ با نوزادان و کودکان خردسال دارند، توانایی آنها در بیان محل دقیق درد یا نارساییهایی که در بدنشان وجود داشته و از آن رنج میبرند میباشد . در همین رابطه زمانی که برای فردی بالغ عارضهای شنوایی رخ میدهد، وی به سرعت و سادگی میتواند آن را تشخیص داده و به منظور مداوا به پزشک مراجعه کند . این در حالیست که نوزادان چنین شرایطی نداشته و چنانچه به صورت اتفاقی به کم شنوایی یا اختلالاتی در ساختار فیزیکی گوش آنان پی نبریم، آگاهی و درمان به هنگام این رویداد غیر ممکن به نظر میرسد .
برای اینکه بهتر متوجه پیامدهای عدم توجه به این مشکلات شوید، تنها کافیست تصور کنید که این نوزاد یا کودک خردسال به دلیل عدم درمان به موقع با نوع پیشرفتهتری از کمشنوایی (که میشد جلوی آن را گرفته یا تعدیلش نمود) دست و پنجه نرم میکند ، به دلیل اختلالات در کسب گفتار و زبان در برقراری ارتباط به مشکل خورده، از نظر یادگیری یا وضعیت تحصیلی جایگاه خوبی ندارد که این امر میتواند به مشکلات روحیش منجر شود، در انتخاب شغل یا تشکیل خانواده با محدودیتهای فراوانی مواجه شده و به طور خلاصه در آینده دچار مشکلات فراوانی میشود .
به همین دلیل است که شنوایی سنجی کودکان و از بین بردن این مشکلات در نطفه از اهمیت بالایی برخوردار است . در ادامه گفتنیست که امروزه روشهای درمانی فراوانی برای سنجش میزان کمشنوایی و درمان این عارضهها وجود دارد که به بررسی آنها خواهیم پرداخت .
شنوایی سنجی کودکان با تست OAE
در این تست که بی درد بوده و معمولاً در زمان خواب نوزاد از وی گرفته میشود، یک واسطه الکترونیکی (پروب) نازک و منعطف وارد گوش نوزاد شده و اصواتی را به داخل آن انتقال میدهد . در این آزمایش چنانچه از سمت گوش پاسخهایی گسیل شده و میکروفون پروب آن را ثبت کند، همانند سایر گوشهای سالم میتوان نتیجه گرفت که سیستم شنوایی این فرد نیز به خوبی کار میکند؛ در غیر این صورت گوش کودک ایراد داشته و مستلزم گذراندن تستهایی پیشرفتهتر میباشد .
تست شنوایی کودک با تست ABR
در این تست که مجدداً بی درد بوده و باز هم در زمان خواب نوزاد گرفته میشود، پروسهای چند دقیقهای وضعیت شنوایی وی را مشخص میکند . در این آزمایش یک سری الکترود و حسگر به پیشانی و پشت گوش نوزاد چسبانده میشود؛ پس از آن اصواتی خاص بواسطه هدفون به داخل مجرای گوش وی فرستاده میشود. در همین رابطه چنانچه این عضو مهم و درگاه برقراری ارتباط با حس شنوایی انسان به درستی کار کند، ساقه مغز و عصبهای شنوایی تغییراتی پیدا کرده که بواسطه سنسورهای مذکور، پزشکهای معالج را از افت شنوایی مطلع میکنند .
آیا بررسی سطح شنوایی نوزادان تنها با این دو روش امکانپذیر است ؟
خیر، روشهای دیگری نیز وجود دارند که از مهمترین آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
BOA : در این روش پس از ارسال صوت به گوش نوزادان کمتر از ۵ ماه، عکسالعملهای ناخودآگاه آنان نظیر سکوت، تغییر اندازه مردمک چشم و رفلکسهای استارتل اندازه گرفته شده و بنا به میزان صدا و نوع عکس العمل، وجود کمشنوایی یا میزان آن مشخص میشود .
VRA : اساس این آزمایش بر پایه شرطیسازی کودک و اعطای جایزههای بصری به او میباشد. به بیانی دیگر پس از اینکه به کودک ۶ ماهه تا ۲ ساله آموزش داده شد که باید سر خود را به سمتی که صدا از آن میآید چرخانده و حرکت میکند، یک سری چراغ جذاب روشن شده و بدین ترتیب این فرد علاقمند ادامه انجام آزمایش و کشف اصواتی بیشتر میشود .
Play audiometry و Conditioned Play Audiometry : در این دو روش که بسیار شبیه یکدیگرند، باز هم از بازی و اصول شرطی سازی با کمک اسباب بازیهای مختلف برای سنجش عکسالعملهای کودکان استفاده میشود و به طور مثال به وی تفهیم میشود تا با شنیدن صدایی مشخص، توپی که به وی داده شده است را داخل سبد بیاندازد .
تست سمعک در کودکان بزرگتر
در موارد فوق الذکر به کیفیت شنوایی کودکان زیر دو سال و به طور مشخص نوزادان پرداخته شد، حال اینکه در خردسالانی با سن بیشتر نیز علاوه بر امکان استفاده از این روشها، متدهای دیگری نیز پیشنهاد میشود که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت :
« ادیومتری تون خالص » به عنوان نخستین روش شنوایی سنجی این کودکان، روشیست که در آن ادیومتر به کمک هدستی مخصوص اصواتی با شدت و فرکانسهای مختلف را به گوش فرد گسیل کرده و کودک نیز در این اثنا ملزم به فشردن دکمه یا نمایش آن با دستانش میباشد .
با عنایت به اینکه در این روش شنوایی سنجی کودکان میتوان نوع و میزان ضعف موجود را روی ادیوگرام ترسیم کرده و بدین طریق تفسیر نمود، از نتایج این روش به عنوان استانداردهای طلایی تست شنوایی یاد میشود. در ادامه گفتنیست که چنانچه بجای این اصوات از بیان کلمات به صورت گفتاری استفاده شود نیز این آزمایش را به طریق « ادیومتری گفتاری » انجام دادهایم ؛ روشی که بر اساس آن ادیومتر به کودکان کلماتی را گفته و از وی میخواهد تا آنها را تکرار کند و یا با او به صحبت پرداخته و از عکسالعملهای وی، نوع و میزان نارسایی را تخمین میزند .
در نهایت گفتنیست که «تیمپانومتری» به عنوان روشی که میزان تغییرات ، عفونت، اختلال و انسداد گوش میانی را نشان میدهد مطرح بوده و « تست رفلکس اکوستیک » هم به عنوان مرحله بعدی و مکمل آن، یکپارچگی حلقه عصبی که از گوش داخلی به ساقه مغز رفته و بازمیگردد را ارزیابی میکند.